پارچه جوت چیست؟

پارچه جوت یکی از پرکاربردترین و محبوب‌ترین پارچه‌های طبیعی در جهان است که از الیاف گیاه جوت ساخته می‌شود. این پارچه به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردش در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جوت یک پارچه کاملاً طبیعی، قابل تجزیه و دوستدار محیط زیست است که از ساقه گیاه جوت به دست می‌آید.

گیاه جوت با نام علمی Corchorus capsularis و Corchorus olitorius شناخته می‌شود و عمدتاً در کشورهای گرمسیری مانند بنگلادش، هند و چین کشت می‌شود. الیاف جوت پس از استخراج از ساقه گیاه، طی فرآیندی به پارچه تبدیل می‌شوند که بافتی زبر اما محکم دارد.

تاریخچه مختصر پارچه جوت هندی

استفاده از این پارچه به هزاران سال پیش برمی‌گردد. اولین نشانه‌های استفاده از این پارچه به تمدن‌های باستانی دره سند (هندوستان امروزی) مربوط می‌شود که از حدود 3000 سال قبل از میلاد از الیاف جوت برای ساخت طناب و پارچه استفاده می‌کردند.

در قرن هفدهم، شرکت هند شرقی بریتانیا شروع به صادرات پارچه جوت به اروپا کرد و این پارچه به تدریج در سراسر جهان شناخته شد. امروزه بنگلادش بزرگترین تولیدکننده این پارچه در جهان است و پس از آن هند و چین قرار دارند.

ویژگی‌های منحصر به فرد :

مزایا :

• دوام بالا: این پارچه یکی از مقاوم‌ترین پارچه‌های طبیعی است و استحکام کششی بالایی دارد.
• قابلیت تنفس: این پارچه به راحتی هوا را از خود عبور می‌دهد و برای اقلامی که نیاز به تهویه دارند ایده‌آل است.
• جذب رطوبت: جوت می‌تواند تا 5 برابر وزن خود رطوبت جذب کند بدون اینکه خیس به نظر برسد.
• ضد الکتریسیته ساکن: برخلاف بسیاری از پارچه‌های مصنوعی، جوت الکتریسیته ساکن تولید نمی‌کند.
• قابلیت بازیافت: این پارچه کاملاً قابل تجزیه است و به محیط زیست آسیب نمی‌رساند.
• عایق حرارتی: جوت خاصیت عایق‌بندی خوبی دارد و در برابر نوسانات دما مقاوم است.

معایب :

• زبری: این پارچه در مقایسه با پارچه‌هایی مانند پنبه یا ابریشم زبرتر است.
• حساسیت به رطوبت طولانی مدت: اگر برای مدت طولانی در معرض رطوبت باشد ممکن است دچار پوسیدگی شود.
• حساسیت به نور خورشید: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور مستقیم خورشید ممکن است باعث ضعیف شدن الیاف شود.

انواع جوت هندی و ویژگی‌های هرکدام :

1. جوت خام (Raw Jute)

این نوع جوت کمترین پردازش را دارد و به شکل طبیعی خود باقی مانده است. رنگ آن قهوه‌ای مایل به زرد است و بافت زبری دارد. از این نوع جوت بیشتر برای ساخت کیسه‌های حمل و نقل، طناب و زیرانداز استفاده می‌شود.

2. جوت سفید شده (Bleached Jute)

این نوع جوت تحت فرآیند سفید کردن قرار گرفته و رنگ روشن‌تری دارد. بافت آن نرم‌تر از جوت خام است و برای ساخت محصولات تزئینی و منسوجات خانگی استفاده می‌شود.

3. جوت رنگ شده (Dyed Jute)

جوت رنگ شده در رنگ‌های متنوعی موجود است و برای محصولات تزئینی، کیف و کفش استفاده می‌شود. رنگ‌های روشن معمولاً بهتر روی این پارچه می‌نشینند.

4. جوت ترکیبی (Blended Jute)

این نوع جوت با الیاف دیگر مانند پنبه، پلی‌استر یا ابریشم ترکیب شده است تا نرمی و انعطاف بیشتری داشته باشد. این ترکیب باعث می‌شود پارچه هم ویژگی‌های جوت را داشته باشد و هم راحت‌تر باشد.

5. جوت بافته شده (Woven Jute)

این نوع جوت با دستگاه‌های بافندگی به صورت پارچه بافته می‌شود و برای ساخت پرده، رومبلی و دیگر محصولات خانگی استفاده می‌شود.

کاربردهای جوت هندی در زندگی روزمره

کاربردهای خانگی جوت هندی :

• کیف‌های خرید: کیسه‌های خرید جوت جایگزین مناسبی برای کیسه‌های پلاستیکی هستند و توصیه میشود به جای استفاده از کیسه های پلاستیکی و دشمن محیط زیست از کیسه ای از جنس این پارچه استفاده کنید .
• زیرانداز و گلیم: زیراندازهای جوت به دلیل دوام بالا و ظاهر طبیعی محبوب هستند و گاهی به عنوان شال مبل و تخت و همپنین به عنوان روفرشی نیز استفاده می شوند.
• پرده: پرده‌های جوت نور را به خوبی فیلتر می‌کنند و فضایی طبیعی به خانه می‌دهند و بافت منحصر به فرد آن باعثث تقویت حس بوهمین و اصالت دکوراسیون خانه می باشد .
• روکش مبل و کوسن: روکش‌های جوت برای مبلمان به دلیل مقاومت بالا مناسب هستند ، این پارچه به دلیل زبری اندک بافت آن برای استفاده در محیط خواب و به عنوان ملحفه و روبالشی مناسب نیست اا به عنوان روکش کوسن و مبل و شال مبل زیایی و اصالت خاصی دارد و به دکوراسیون منزل شما اصالت بیشتری می بخشد .

کاربردهای صنعتی جوت هندی :

• کیسه‌های بسته‌بندی: برای بسته‌بندی محصولات کشاورزی مانند سیب زمینی، قهوه و کاکائو.
• صنعت ساختمان: به عنوان عایق و تقویت کننده در مصالح ساختمانی.
• صنعت خودروسازی: برای ساخت قطعات داخلی خودرو و عایق‌بندی.
• صنعت مد: برای ساخت کفش، کلاه و لوازم جانبی.

کاربردهای هنری و تزئینی جوت هندی :

• صنایع دستی: برای ساخت سبد، تابلوهای تزئینی و دکوراسیون.
• باغبانی: گلدان‌های جوت برای رشد گیاهان مناسب هستند.
• تزئینات رویدادها: برای دکوراسیون عروسی و مهمانی‌ها.

نحوه نگهداری و مراقبت از پارچه جوت

نحوه شستشو جوت هندی

برای شستن این پارچه بهتر است از آب سرد یا ولرم استفاده کنید. از مواد شوینده ملایم و بدون سفیدکننده استفاده نمایید. جوت را نباید با ماشین لباسشویی با دور تند شست، چون ممکن است آسیب ببیند. بهترین روش شستن این پارچه حساس ،  شستشوی دستی با حرکات ملایم است.

نحوه خشک کردن جوت هندی

این پارچه را نباید در خشک‌کن قرار داد. بهتر است آن را در سایه و در معرض جریان هوا آویزان کنید. از خشک کردن در نور مستقیم خورشید خودداری کنید چون ممکن است رنگ آن تغییر کند یا الیافش ضعیف شوند.

نحوه اتوکشی جوت هندی

اگر نیاز به اتوکشی دارید، از درجه حرارت پایین اتو استفاده کنید و حتماً یک پارچه نازک بین اتو و پارچه جوت قرار دهید. بهتر است این پارچه را هنگامی که هنوز کمی مرطوب است اتو کنید.

نکات کلی نگهداری :

• از قرار دادن این پارچه در محیط‌های مرطوب برای مدت طولانی خودداری کنید.
• برای جلوگیری از جمع شدن گرد و غبار، این پارچه را به طور منظم تکان دهید.
• اگر این پارچه لکه شد، بلافاصله آن را با آب سرد و صابون ملایم تمیز کنید.
• برای نگهداری طولانی‌مدت این پارچه ، آن را در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید.

نحوه تشخیص پارچه جوت هندی اصل

ویژگی‌های ظاهری :

• رنگ: جوت اصل معمولاً رنگ طبیعی قهوه‌ای مایل به زرد دارد، مگر اینکه سفید یا رنگ شده باشد.
• بافت: سطح پارچه جوت اصل کاملاً یکدست نیست و ناهمواری‌های طبیعی دارد.
• ضخامت: الیاف جوت ضخیم هستند و می‌توانید رشته‌های ضخیم آن را ببینید.

تست‌های عملی برای تشخیص جوت اصل

• تست سوختن: اگر تکه کوچکی از پارچه را آتش بزنید، جوت اصل مانند چوب می‌سوزد و بویی شبیه کاغذ سوخته می‌دهد. در حالی که پارچه‌های مصنوعی ذوب می‌شوند.
• تست رطوبت: جوت اصل رطوبت را به خوبی جذب می‌کند، در حالی که جوت مصنوعی این خاصیت را ندارد.
• تست وزن: جوت اصل نسبت به ظاهر خود وزن کمی دارد.

تفاوت جوت اصل با جوت مصنوعی

جوت مصنوعی که معمولاً از پلی‌پروپیلن ساخته می‌شود، ظاهری شبیه جوت دارد اما ویژگی‌های طبیعی جوت را ندارد. جوت مصنوعی معمولاً سطح صاف‌تری دارد، در برابر رطوبت مقاوم است و هنگام سوختن ذوب می‌شود.

سوالات متداول درباره جوت هندی