انسان چطور با پارچه و لباس آشنا شد؟
• انسان های اولیه فقط بر حسب نیاز در مقابل سرما و گرما برای پوشاندن بدنشان از پوسته درختان، برگ گیاهان و پوست حیوانات شکار شده استفاده می کردند.
با گذشت زمان لباس بیشتر برای محافظت از آسیب های محیطی استفاده میشد، مانند پوششی برای پاها ، سر و یا لباسهایی که تنها قسمتهایی از بدن را می پوشاند و گاهی فقط سران و اشخاص خاصی در قبیله ها برای متمایز شدن از بقیه افراد لباس به تن می کردند.
درست است که لباس از مهمترین نیازهای اساسی بشر بوده اما بعدها تبدیل به مظهر زیبایی، تجملات و نشان دادن قدرت و منزلت افراد نسبت به یکدیگر شد، به گونه ای که امروزه به یکی از ۵ صنعت مهم دنیا تبدیل شده است.
• آثار و شواهد باستان شناسی اولین دوک را به زمان عصر حجر و نوسنگی نسبت می دهد در نتیجه با گذشت زمان و تحولات بسیار با تابانیدن الیاف حیوانی و گیاهی، نخ های ریسیده را بوجود آوردند و شروع به بافتن این الیاف و تولید پارچه های اولیه کردند. در واقع می توان گفت در این دوره بود که صنعت ریسندگی و بافندگی شکل گرفت.
اولین پارچه بافته شده:
برای اینکه بتوان گفت بافتن پارچه توسط کدام اقوام و در کدام نقطه جهان شروع شده مدارک کافی موجود نیست اما شاید بتوان به گفته آرتور کریستین سن اشاره کرد که معتقد بود چون آثار مختلفی از بافندگی و پارچه در نقاط مختلف جهان یافته شده شاید بتوان گفت اقوام مختلف در هر جای دنیا که بودند با توجه به آگاهی ها، محدودیت ها و موقعیت جغرافیایی به نوعی از بافندگی دست یافته اند.
تاریخچه پارچه در ایران
• متاسفانه مدارک زیادی از تاریخ لباس و پارچه در ایران در دست نیست. فقط با تکیه بر آثار محدود کشف شده در ایران، آثار ارسال شده به نقاط دیگر جهان و مراجعه به کتاب نویسندگان معروف خارجی می توان به اطلاعاتی در این خصوص دست پیدا کرد. اما هنر ریسندگی و بافندگی پارچه و فرش از هنرهای معروف ایرانیان بوده که طرح و رنگ و نقش های الهام گرفته شده از سنت ها و افسانه های آن زبانزد تمام جهان بوده و هست. به جرات میتوان گفت که هنر ایرانیان، یکی از تاثیرگذارترین هنرها در سراسر دنیا بوده است.
• اما آثار به جا مانده از آن دوران نشان میدهد که ایرانیان جزو اولین اقوامی بودند که از لباس برای پوشش بدن استفاده می کردند و قدمت ریسندگی و بافندگی آن به هشت تا ده هزار سال قبل از میلاد می رسد که همواره آمیخته به هنر اصیل ایرانی بوده و از همان ابتدا آثار خودشان را به نقاط دیگر دنیا ارسال می کردند.
• در ادوار مختلف، نمونه هایی از بافت های ارزشمند و زیبای ایران، در قالب انواع پارچه ها (به عنوان پرده و یا تزیینات دیگر) و فرش ها، زینت بخش بسیاری از کاخ های سراسر دنیا بوده است. به عنوان مثال قصری در هلند وجود دارد که با ارزش ترین شئ داخل آن، فرش دست بافت ایرانی است که هر سال تنها یک بار در ماه سپتامبر بر سالن مجلل این قصر پهن می شود.
تصاویری از پارچه های اولیه ایرانی :
